RAJADA MUSTAQBALKA SOOMAALIYA
Amniga, Siyaasadda, Dhaqaalaha iyo
Wadajirka Bulshada oo Ifaya
Hordhac:
Soomaaliya waa dal leh taariikh fac weyn iyo dad leh karti iyo hal-abuur, balse
waxaa muddo dheer saameeyey colaado sokeeye, amni xumo, kala qeybsanaan
siyaasadeed, iyo dhaqaale liita. Si kastaba ha ahaatee, sannadihii u dambeeyay
waxaa muuqda isbeddel, rajo iyo horumar cusub oo laga dareemayo qeybaha kala
duwan ee nolosha dalka. Maqaalkani wuxuu dul istaagayaa afar arrimood oo
saldhig u ah mustaqbalka Soomaaliya: amniga, siyaasadda, dhaqaalaha iyo
wadajirka bulshada.
Amniga: Geeddi-Socod Nabadeed oo La Taaban
Karo
Amniga Soomaaliya wuxuu ahaa mid daciif ah muddo
dheer, balse waxaa jira dadaallo xoog leh oo lagu sugayo nabad iyo xasillooni.
Ciidamada Qaranka iyo kuwa dowlad-goboleedyada ayaa si joogto ah u wadda
hawlgallo lagula dagaallamayo kooxaha nabad-diidka ah sida Al-Shabaab. Waxaa
sidoo kale muuqata in shacabka ay si isa-soo taraysa ugu kalsoonaadeen
hay’adaha amniga.
Inkasta oo ay jiraan weerarro goos-goos ah, gaar ahaan
meelaha fogfog, haddana waxaa la dareemayaa hoos u dhac ku yimid khatarta guud
ee amni darrada. Taasi waxay fursad siinaysaa dib u dhiska bulshooyinka iyo soo
celinta adeegyadii dowliga ahaa.
Siyaasadda: Wadaxaajood iyo Is-Afgarad
Kasoo Baxaya Xasilooni
Siyaasadda Soomaaliya ayaa ku socota marxalad kala
guur ah, balse lagu arko is-afgarad iyo xasillooni tartiib ah. Dowladda
Federaalka iyo dowlad-goboleedyada ayaa wada-hadallo joogto ah ku jira, taasoo
horseeday xallinta khilaafaadyo hore u jiray. Waxaa muuqda dadaallo lagu
xoojinayo nidaamka Federaalka, iyadoo la bixinayo awood dheellitiran oo u
dhexeeysa heerarka kala duwan ee dowladnimada.
Inkastoo ay jiraan caqabado siyaasadeed, waxaa muuqata
in dhanka doorashooyinka, maamulka maaliyadda, iyo dastuurka la qaaday waddo
horumar leh. Wacyiga bulshada ee ku aaddan ka qaybqaadashada siyaasadda ayaa
sidoo kale kordhaya, taasoo qeyb ka ah geeddi-socodka dimoqraadiyadda.
Dhaqaalaha: Furitaanno Cusub iyo Fursado
Maalgashi
Dhaqaalaha Soomaaliya wuxuu si tartiib ah uga soo
kabanayaa burburkii jiray. Waxaa la xoojiyey nidaamka maaliyadeed, iyadoo
dowladda Federaalka ay kordhisay dakhliga gudaha iyo xakamaynta musuqmaasuqa.
Horumar ayaa laga sameeyay adeegyada lacagta digitalka ah sida eDahab, Sahal
iyo Hormuud Pay, kuwaasoo fududeeyay ganacsiga iyo macaamilka bulshooyinka kala
duwan.
Xoolaha nool, kalluumeysiga, iyo ganacsiga yaryar ayaa
weli ah laf-dhabarta dhaqaalaha. Waxaa muhiim ah in la maal-galiyo kaabeyaasha
dhaqaalaha sida wadooyinka, dekedaha, iyo korontada si loo xoojiyo kobaca
dhaqaale. Sidoo kale, qurbojoogta Soomaaliyeed waxay door muhiim ah ka
ciyaaraan kobcinta dhaqaalaha iyagoo sannad kasta usoo diro dalka lacago
malaayiin dollar ah.
Wadajirka Bulshada: Midnimo Kasoo Ifaysa
Qaran Jabkii Ka Dib
Soomaaliya waa dal ay ku nool yihiin dad isku diin ah,
isku af ah, iyo dhaqammo iskumid ah, balse si kala daadsan u noolaa kadib
burburkii dowladnimada. Hadda waxaa soo baxaya dhaqdhaqaaqyo dib u mideyn ah oo
ay horkacayaan odayaasha dhaqanka, culimada, dhalinyarada iyo haweenka.
Shirarka dib-u-heshiisiinta, barnaamijyada
dhaqan-celinta, iyo kor u qaadista aqoonta bulshada ayaa qeyb weyn ka qaadanaya
nabadeynta iyo mideynta shacabka. Warbaahinta, fanka iyo suugaanta casriga ah
ee dhalinyaradu hormuudka ka yihiin ayaa sare u qaaday dareenka wadaninimo iyo
wadajir.
Wadajirka bulshada Soomaaliyeed waa tiir lagama
maarmaan u ah horumarka dalka, waxaana la xoojin karaa iyada oo loo marayo
waxbarasho tayo leh, cadaalad, iyo sinnaanta bulshada dhexdeeda.
Gunaanad: Mustaqbal Leh, Haddii Wadajir
Lagu Socdo
Soomaaliya maanta waxay taagan tahay meel isgoys
ah—halkaas oo laga dooran karo waddo xasillooni iyo horumar ah, ama mid khilaaf
iyo dib-u-dhac keeni karta. Qaranimada, amniga, siyaasadda xasilloon,
dhaqaalaha kobcaya, iyo wadajirka bulshada ayaa dhamaantood isbeddel togan
horseedi kara.
Haddii la isku duubo dadaallada, lana xoojiyo
kalsoonida bulshada ee dowladnimada, Soomaaliya waxay noqon kartaa dal dhisan,
nabdoon, oo leh dhaqaalahooda is-taagi kara. Rajada mustaqbalka Soomaaliya waa
mid muuqata – balse waxay u baahan tahay midnimo, dulqaad, iyo hoggaan daacad
ah.
Xigashooyin Guud:
- Dowladda
Federaalka Soomaaliya — Wasaaradda Amniga & Maaliyadda
- UNDP
Somalia Reports
- Warbixinnada
World Bank ee Soomaaliya
- Aragtiyo
bulsho iyo xog ururin maxalli ah
0 Comments